Deus ex-machina

Yeni bir yıla, yeni bir haftaya ve yeni bir güne merhaba arkadaşlar!

Bu yılın ilk yazısında, sizlere bir edebi sanattan bahsetmek istiyorum. Daha önce In medias resi anlatmıştım sizlere bugünkü konumuz ise biraz daha ilahi. Sözlük anlamı Yunanca, makineden Tanrı olan Deus ex-machina,bir edebi metinde olayın seyrinin çıkmaza girmesi sonucu imkansız bir karakter, alet veya olayın senaryo akışı içinde beklenmedik bir yerde aniden ortaya çıkması ve olayı çözüp hikayeyi mutlu sona erdirmesidir. Genellikle karmaşık senaryoların ve ilişkilerin en üst seviyede görüldüğü Antik Yunan tiyatro eserlerinde görülür. Oradaki karmaşa o kadar fazladır ki yazarlar çareyi, olayın sonlanmasını bir ilahi güce bağlarlar. Bu genellikle, Yunan Tanrıları olur. İş bunu sahnelemeye geldiğinde ise vince benzer bir aletle bu Tanrı olaya örgüsüne, tepeden dahil olur. İsmini de buradan almıştır. 


En iyi örneklerini Antik Yunan tiyatrosunda bulsak da Deus ex-machina, günümüzde birçok modern film ve kitap da kullanılmakta. Çoğu eleştirmen bu edebi tekniği kolaya kaçmak gibi bulup olumsuz eleştirseler de senaryoda bunu seven izleyici/okuyucu çok. Yüzüklerin efendisi, Batman, Sineklerin Tanrısı, Harry Poter gibi modern örnekleri var. En bilinen ve en açık örneği Medea'da Medusa'nın Tanrılar tarafından alınmasıdır. Medea, aslında çok da uzak olmadığımız bir isim. İsterseniz bunu bir sonraki yazımda sizlere anlatayım...  


Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Antik Yunan'da Aşk - Aşk Hikayeleri 4 "Pygmalion ve Galatea"

Resim
Eveet geldik Antik Yunan aşk hikayelerimizin sonuncusuna. Bu seferki hikayemiz mutlu bir sonla ve içinden çıkarılacak önemli derslerle bitiyor. Çok uzatmadan başlayayaım.  Uzun yıllar önce, şuan ki Kıbrıs'ta Pygmalion adında bir heykeltıraş yaşardı. Pygmalion kadınları; kusurlu, sürekli hatalar yapan insanlar olarak gördüğünden kadınlardan nefret eden birisidir. Özellikle yaşadığı çevredeki hayat kadınlarından ve onların yaşantısını ideal olarak bulmadığından kadınları eksik, noksan görmektedir. Her ne kadar birçok kadının ilgisini çekse de onun sanatının ona yeteceğini söyleyerek asla evlenmeyeceği için yemin eder. Kadın ırkına olan bu nefreti ve ettiği yemine rağmen kendini adadığı, hayatının en önemli eseri olan heykeli ironik bir şekilde bir kadın heykelidir.  Pygmalion, heykeli için büyük bir özen ve sabırla çalışır. Bu öyle bir özenli çalışmadır ki sanki insanlığa kusursuz bir kadın nasıl olur göstermek istercesine heykelini çalışır. Ya da belki tam olarak kadınlardan ne...
Devamı

Kalp simgesinin tarihi

Resim
Biraz da bu blog da aşk konuşalım. Bunun vakti gelmişti sevgili okurlar. Aşkı tanımlamak, aşkı anlatmak gibi bir amacım yok. Sizlere aşk temalı birkaç hikayeden söz edeceğim. Ama önce aşkın sembolü kalp simgesinin nereden geldiğini bilmemiz gerekiyor.  Her gün karşılaştığımız, birbirimize sayısız emojisini gönderdiğimiz evrensel romantik aşkın sembolü kalp simgesin nereden geldiğini bir kere bile merak etmişizdir. Ben de ettim. Neden kalbi bu şekilde resmediyoruz ki? Şimdi bu merakımızı sonlandırmanın vakti.  Her hikaye gibi kalp simgesinin hikayesi de Antik Yunan'dan geçiyor. Ege bölgesininde yetişen silphium adlı bitki; baharat, afrodizyak, hastalık tedavisi hatta doğum kontrol amaçlı kullanılan çok önemli bir bitkiydi. Silphium bitkisi Birinci yüzyılda nesli tükense de tohumunun tasvirleri birçok kez resmedilmişti. Bu simgenin ilk kullanıldığı yer Antik Yunan parasıydı. Silphiumun tohumu Eros'un tasvirlerindeki nar meyvesini de andırdığından birçok kez aşkı tanımlamak için ...
Devamı

Savaş

Resim
 Merhaba sevgili arkadaşlar,  Bugün yıl başından beri gündemimiz de olan savaşla ilgili birkaç haber okudum. Haberleri okurken fikirlerimi sizlerle paylaşmak istedim. Dünya'nın ister yakın ister uzak tarihine bakın savaşlar, katliyamlar hep var olmuş durumda. Bu savaşların başlıca sebepleri ise ya toprak ya da ganimet.  Günümüzde ise artık bu sebeplerden doğacak savaşlar kalmadığını, milletler arasındaki savaşların artık topla tüfekle değil de bilimle yapılacağına inanıyoruz. Fakat durum hiç de öyle olmadığını gösteriyor. Medeniyet öncüsü ülkelerin, vatandaşların kafalarını çevirmeyi tenezzül bile etmediği ülkelerde ne canlar alındı. Bu yakın tarih de diyemeyeceğimiz kadar yakın geçen sene, geçen ay, geçen hafta, geçen gün, dün, bugün.  Kime sorsanız yapılanları yanlış, olanları vahşice buluyor, bunların olmasını istemiyor, yaşananları protesto ediyor. Peki bunu istemeyen ve sebep olan kim? ve neden yapıyorlar? Sebep ne olursa olsun kimsenin sadece o coğrafyada doğdu...
Devamı