In medias res

İlgili resim

In medias res, kelime anlamı olarak ortadan başlayan şey, şeyler olan latince bir cümleciktir. In medias res anlatım tekniği; bir hikayede anlatıcının, hikayeyi anlatmaya başından değil yaşanmış herhangi bir olaydan başlamsıdır. Anlatıcı, serbest bir şekilde hikayede ileri ve geri gider. Bütün bu anlatımlar bize; senaryoyu, yeri, olay örgüsünü ve karakterleri verir. 

In medias res anlatım tekniğinin ilk örneğini edebiyatta, destanlarla görürüz. Homeros'un eserleri olan İlyada ve Odesa, bu tekniğe en güzel örneklerdir.

"Söyle bize. tanrıça, Peleoğlu Ahilleus’un uğursuz öfkesini ki, Ahaylılara sayısız acılar getirdi, nice kahramanların ruhlarını Hades’e attı, özlerini kurtlara kuşlara yem etti böylece Zeus’un iradesi yerine gelmiş oluyordu. En önce o atışmadan başla ki, budunlar hanı Atreosoğlu ile tanrısal Ahilleus’un arasını açtı. Acaba hangi tanrı onları böyle birbiriyle kavgaya tutuşturmuştu."

(İlyada- Homeros  çeviri: Ahmet Cevat Emre)

In medias resin öreneği İlyada'nın ilk birkaç satırında rahatça görülebilir. Homeros anlatısına, Aşil'in doğumuyla kronolojik olarak değil, Truva Savaşı'nda Aşil ve Agememon'un kavgasıyla başlar.

Yine Homeros'un diğer eseri olan Odesa destanında da aynı anlatım tekniğini görürüz. Olay, Truva'nın düşüşüyle değil, bunun yerine, Odysseus'un Ogygiya adasında son yedi yıldır bulunduğu perisi Calypso tarafından esir tutulmasıyla kendiliğinden başlar.

Edebiyatta in medias rese tanık olduğumuz eserler, destanlarla sınırlı değildir. Dante- İlahi Komedya, John Milton- Kayıp Cennet, Stephine Mayer- Alacakaranlık ve Dostoyevski- Kumarbaz bu anlatım türüne örnektir.

Eylemin ortasından başlamanın amacı, okuyucular üzerinde yazarlara soru sormaya zorlanan bir etki yaratmaktadır. Bu yüzden gerilim ve gerginliğin yaratılmasına yol açar. Aslında, okuyucular, öncekileri ve sonraki olayları en başından itibaren bilmek için güçlü bir istek duyarlar. Bu nedenle, okuyucular hikaye boyunca meydana gelen olaylara odaklanmaya başlar ve yazar geçmişin sıkıcı ayrıntılarını vermekten kaçınır. Ayrıca, okuyucuları karakterlere ve olaylara bağlı olayların her yönünü sorgulamaya zorlar.

Bu tür sinemaya da yansımış hatta çoğumuzun etkisinde kaldığımız filmlerin senaryosu da bu anlatım türü ile oluşturulmuştur.  Bu filmlerden bazıları; Momento (2000), Intersteller (2014), Pulp Fiction (1994), Good Fellas (1990), The Usual Suspects (1995), Mr. Nobody (2009), 21 Grams (2003), Deadpool (2016), Tanrı Kent (2002)’tir.


Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Netflix'te mevcut İspanyolca diziler (DİZİ ÖNERİSİDİR) 👀

Capitoline Wolf (The Roman She-Wolf)

Hangi içkinin yanında hangi yiyecek tüketilmeli?